- Strona główna
- Aktualności
- Gmina Wilków
- Urząd Gminy
- Fundusze pomocowe
- Archiwum
- Galeria
- eUrząd
- Inwestycje
Powierzchnia sołectwa:
2009 ha (20,1% ogółu)
Statut sołectwa:
Uchwała Nr XXI.158.2016 z dnia 17 listopada 2016 r. w sprawie uchwalenia Statutu Sołectwa Wilków
Historia sołectwa:
Wieś Wilków leżąca nad potokiem Jaskólka, dopływem Widawy znana była już w końcu XIII w.
Dn. 23 lipca 1290 roku książe wrocławski Henryk V (Gruby), syn Bolesława Łysego nadał swą wieś Wilków swemu wiernemu poddanemu Guntherowi V. Biberstein wraz z przynależnościami, prawem patronatu nad kościołem, sołectwem cum tribus mansis infeodatis - do własnego użytku w zamian za utracony uprzednio majątek, zabrany mu przez księcia krakowskiego.
Nie znamy daty założenia wsi, niemniej była to polska wieś, która istniała już wcześniej, posiadała sołectwo, czyli była lokowana na prawie niemieckim, prawdopodobnie średzkim, posiadała kościół. Do sołectwa należały trzy łany tzw niezależne.
21 maja 1293 roku rycerz Herbord Kwass (Quas) sprzedał Walterowi Schmidtowi z Wilkowa 3 łany ziemi, trzeci fenig z kar sądowych we wsi Stary Namysłów (Stare Miasto), nadto 5 ogrodnictw, owczarnię na 200 owiec. Wzamian kupujący miał obowiązek służyć mu w razie potrzeby jednym koniem wartości 2 grzywien srebra. W wypadku gdyby koń został uszkodzony sprzedający miał naprawić szkody. Był to więc normalny akt kupna - sprzedaży sołectwa w starym mieście. Jako świadkowie w dokumencie występowali: sołtys Syboto w Wilkowie, jego brat Gabile i chłop z Wilkowa Bertold pochodzący z Złotoryji (Goldberg).
W roku 1303 wieś Wilków (Wilcaw) płaciła 16 grzywien i wiardunek rezydującemu plebanowi na św Michała (29.IX) tytułem dziesięciny, co było wówczas bardzo dużą sumą.
27.III.1309 r. w dokumencie właścicieli wsi Ziemiełowice Eberharda i Henryka jako świadkowie występowali m.inn. sołtys w Wilkowie Konrad, sołtys Rychnowa Tylo i inni.
W roku 1349 w Namysłowie i okolicy wystąpiła dżuma.
W roku 1351 cesarz Karol IV darował majatek Wilków jednemu ze swych wiernych poddanych (imienia kronikarz nie wymienia) z prawem wyższego sądownictwa nad wsią.
W roku 1353 księga krajowa księstwa wrocławskiego wymienia Wilków (Swantipolkonis ?). Nota podaje, że Świętopełk na mocy nadanego przez księcia Henryka V(czyli przed rokiem 1296) przywileju posiadał tytuł pełnej własnosci wsi, lecz służył (księciu) jak inni właściciele wsi. We wsi znajdował się młyn.
W roku 1355 Wilków był siedzibą archiprezbiteratu namysłowskiego.
14.I.1376 nosi te datę wykaz należnego Świętopietrza sporządzony przez kardynała z Rimini (Włochy) na terenie Śląska. Wykaz wymienia kościół w Wilkowie.
7 maja 1382 król czeski Wacław potwierdził przywileje dla biskupstwa wrocławskiego wymieniając w nim Wilków k.Namysłowa.
20.II.1400 dokument wymienia Mikołaja z Idzikowic, rectora ecclesie parechialis et archipresbyter namysłowski.
Na św Katarzyny (30.IV) oblegali Husyci Namysłów ale bez skutku. Uległy spustoszeniu liczne wsie w okolicy, w tym i Wilków.
W roku 1432 Husyta, Polak Koszalowski splądrował w okolicy liczne wsie w tym i Wilków, spalił też oba przedmieścia Namysłowa.
W roku 1452 w Namysłowie i w okolicy panowała dżuma.
W roku 1455 wielka susza dotknęłą Wilków i okoliczne wsie, nastąpiła drożyzna.
W roku 1459 w walkach wojsk wrocławskich z sympatykiem Husytów królem czeskim Jerzy Podiebradem spalono wiele wsi w okolicy. Zapewne ucierpiał i Wilków.
W roku 1466 wybuchł pożar w Namysłowie i spłonęło pół miasta od Wodnej Bramy i część domów w Rynku.
W roku 1473 wskutek długotrwałej suszy ucierpiały bardzo zbiory zbóż.
Wykaz dziesięcin należnych kościołowi w dystrykcie namysłowskim w roku 1480 wymienia Wilków z 4-ma grzywnami.
W roku 1483 grasowała dżuma w Namysłowie i okolicy. Na marcina w czasie rocznego jarmarku wybuchł pożar w Namysłowie. Spłonął ratusz z nadaniami i przywilejami. Znaczna część miasta uległa spaleniu.
W roku 1486 polski kaznodzieja nauczał w Wilkowie.
Nowy późnogotycki kościół w Wilkowie został zbudowany ok. roku 1501. Z tego okresu pochodzi dzisiejsza chrzcielnica kamienna.
W roku 1507 dżuma zebrała obfite żniwo w Namysłowie i Wilkowie. Następna jej epidemia miała miejsce w dystryktach oleśnickim i namysłowskim w roku 1523.
W roku 1535 protestanci zajęli kościół katolicki.
8 maja 1536 roku zbój z Wilkowa napadł chłopów w młynie miejskim w Namysłowie, dwóch poranił, jednego udusił, jednego uciekając wrzucił do Starej Widawy i przepłynął rzekę myląc pogoń.
W roku 1542 we środę po Bartłomieju napadła wieś Wilków i okolicę pierwszy raz jak zanotowały kroniki szarańcza, która objadła dokładnie zboża. Nastąpiła drożyzna taka, że pół korca zboża kosztowało 6 białych groszy.
W roku 1555 wskutek ciągłych deszczów nastąpiła wielka powódź. Woda zalała niżej położone wsie i jak również i Wilków. Ludność chroniła się na dachach domostw.
10 lutego 1563 roku silny huragan zerwał wiele dachów i powalił liczne drzewa.
W roku 1575 silna susza długo panowała aż wyschły koryta potoków oklicznych.
W roku 1585 wprowadzono zreformowany kalendarz gregoriański.
W roku 1585 nastąpiła znów epidemia dżumy.
W latach 1587 - 1591 znany był w Wilkowie pastor Jerzy Donat.
W czasie wojny 30 - letniej (1618 - 1648) wskutek ustawicznych przemarszów, zakwaterowań, nakładanych kontrybucji i rabunków wieś uległa zniszczeniu, ludność uciekła w lasy, pola leżały odłogiem. W roku 1626 szwedzki dowódca Mansfeld przybył wraz z ze swoim korpusem i kwaterował w Wilkowie, inne jego oddziały kwaterowały w W. Smarchowicach, Starym Mieście i Ziemiełowicach. Żołnierze dopuszczali się licznych rabunków i podpaleń aż po Opolskie.
W roku 1628 odlano dzwon o wysokości 0,85 m i średnicy 77 cm z napisem Wilhelm Stwoliński, pan na Wilkowie. Wówczas miał być wzniesiony nowy kościół, najpawdopodobniej w czasie działań wojennych w czasie działań wojennych stary obiekt uległ zniszczeniu. Nową budowlę wykonano z cegły. W roku 1633 na dżumę w Namysłowie i okolicy zmarło 1300 osób. Ilość ofiar w Wilkowie nie była podana.
7 stycznia 1634 zakończona została długotrwała wojna. Ludność powoli wracała do zrujnowanych siedzib.
Na rozkaz cesarza rewindykowano na rzecz katolików zabrane w XVI w. przez protestantów kościoły. Rządowa komisja cesarska przybyła 2 marca 1654 roku do Wilkowa i przekazała kościół katolikom. Właścicielami wsi byli wówczas Wilhelm z Ziębic i Zygmunt Moriz z Prittwitz. Ślązak z Paczkowa Tobias Ignatius Catigius został tu pierwszym kapłanem.
5 pażdziernika 1666 roku protokół powizytacyjny biskupstwa podaje, że wieś należała do szlachcica Guilielmi z Ziębic. We wsi mieszkało 30 chłopów gospodarząc na 49 łanach.
23 kwietnia spłonął Namysłów.
W roku 1741 pruskie wojska zajęły siłą Śląsk wcielając go siłą w skład swego państwa. Od 9 maja władze pruskie zabroniły katolikomtutejszym uczęszczania z pielgrzymkami do Częstochowy, usiłując w ten sposób odciąć katolicką ludność dystryktu namysłowskiego od kontaktów z Polską by łatwiej przeprowadzić swe zamierzenia germanizacyjne.
Do szkół wprowadzono obowiązkowy język niemiecki. Starano się obsadzić kościoły duchownymi niemieckimi z głębi Prus.
Do roku 1764 istniała w Wilkowie samodzielna polska parafia rzymsko - katolicka.
W roku 1790 Wilków dzielił się na dwie części: Wilków dolny i Wilków Górny. W dolnym Wilkowie znajdował się zamek, zabudowania dworskie, dwa dworskie budynki mieszkalne, 16 służbowych chłopów, 3 wolne ogrodnictwa, 13 młocarzy, owczarnia, 41 gospodarstw, szkoła z jednym nauczycielem, 1 kowal, 4 krawców, 2 folwarki,50 dymów, młyn - wiatrak, kościół parafialny, las, 334 mieszkańców.
W Górnym Wilkowie znajdował się dwór, 14 służebnych chłopów, 6 wolnych ogrodnictw, 14 młocarzy,36 gospodarstw, gorzelnia, 2 tkaczy lnu, krawiec, karczma, 2 folwarki, 24 dymy,1 młyn-wiatrak, dworska sikawka strażacka, las. Mieszkańców 297.
O ile do czasów wojen napoleońskich głosili w Wilkowie kazania po polsku kaznodzieje z Namysłowa, jak podaje T.Ładogórski od r 1814 kazania odbywały się tylko w języku niemieckim , podobnie jak w Starym Mieście w Namysłowie.
W roku 1844 Wilków dzielił się na dwie zasadnicze części:
Dolny Wilków - 55 domów mieszkalnych ,1 folwark 498 mieszkańców /63 katol./ , kościół katol .
Kronika podaje , że w r 1843 polskie kazania odbywały się w niedzielę i święta , prócz trzeciej niedzieli miesiąca , gdy kazano po niemiecku . Dane te są bardzo charakterystyczne , gdyż dowodzą , że ludność polska w Wilkowie stanowiła przynajmniej 75% ludności wsi , niemiecka ludność protestancka bądź katolicka uczęszczać musiała do Namysłowa. Należy przypuszczać , że wskutek nacisku ludności polskiej wznowiono polskie kazania po 1815 r.
W Dolnym Wilkowie nadto hodowano 2147 owiec , czynny był młyn-wiatrak , mieszkało 4 tkaczy lnu , 6 rzemieślników . Wysokim Wilkowem nazywano pobliski folwark z 19 mieszkańcami , leżący na płn.-wschód o 2 km od w/w Wilkowa.
Górny Wilków posiadał 66 domów, dwór , folwark, 419 mieszkańców /33 katol./, hodowano 2061 owiec, czynny był młyn - wiatrak, pracowało 4 tkaczy lnu, 6 rzemieślników, 2 kupców .
Małym Wilkowem zwano folwark z 21 mieszkańcami położony ok. 3km na płn.-zachód od Wilkowa Dolnego.
W r 1866 Dolny Wilków liczył 515 mieszkańców , zaś Górny 529 mieszkańców . W każdą niedzielę i święta odbywały się polskie kazania .
W II połowie XIX w. została zbudowana wytwórnia płatków ziemniaczanych koło stacji kolejowej .
W marcu 1868 r rozpoczęto budowę linii kolejowej zOleśnicy przez Bierutów, Namysłów, Kluczbork na Fosowskie . Jeszcze w grudniu 1867 r sypano groblę pod tory w kierunku od Namysłowa do Wilkowa. Do 17 maja 1868 r zakończono budowę nasypów przepustów i układanie torowisk kolejowych. Pierwszy pociąg z Wrocławia przez Wilków przejechał 20 maja 1868 r w kierunku na Namysłów o godz. 9-ej minut pięćdziesiąt. Po obu stronach toru licznie zebrała się okoliczna ludność witając przejeżdżający pierwszy pociąg złożony z dwunastu wagonów, który wiózł władze i zaproszonych gości. Otwarcie ruchu pasażerskiego nastąpiło 15 listopada 1868 r W r 1895 wieś /gmina/ liczyła 1622 ha powierzchni, 95 domów mieszkalnych , 725 mieszk. /140 katal./
Majątek Dolny Wilków posiadał 179 ha , 8 domów mieszk., 165 mieszk. Wilków Górny liczył 218 ha , 10 domów mieszkalnych i 176 mieszkańców 45 , zaś w Małym Wilkowie 38 mieszk.
W r 1929 wieś liczyła 751 mieszkańców .
W r 1939 przed wybuchem II Wojny Swiatowej wieś liczyła 1239 mieszk.
W latach 1942-44 wieś wchodziła w zakres działalności podziemnej Batalionu "Giewont" Armii Krajowej (patrz dalej osbny dział W r 1910 w Wilkowie mieszkało 707 osób /gmina/ tj. w Dolnym Wilkowie 136 mieszk. , w Górnym 194, w Środkowym).
W r 1945 w czasie walk o wyzwolenie Ziemi Namysłowskiej tj. 20 stycznia uległ zniszczeniu zabytków późnogotycki kościół.
Opracowano
na podstawie "Kroniki Gminy Wilków"
R. Majcher Wrocław, 1977 r.
Galeria: