Jakubowice

Powierzchnia sołectwa:

680 ha (6,7% ogółu)

Statut sołectwa:
Uchwała Nr XXII.167.2016 z dnia 29 grudnia 2016 r. w sprawie uchwalenia Statutu Sołectwa Jakubowice

Historia sołectwa:
1 maja 1293 roku Krystian z Jakubowic ( Jakobisdorff ) występował jako świadek w dokumencie rycerza Herborda Kwasa, który sprzedał swe sołectwo w Starym Namysłowie ( Stare Miasto ) Walterowi Schmidtowi.
18 marca 1312 roku wymienione były dziesięciny od rycerza z Alberti villa identyfikowanej jako wieś Jakubowice ( Jacobi villa ). Wiadomość ta nie jest pewna.
Księga krajowa księstwa wrocławskiego z roku 1353 wymienia wieś Jakobsdorff, która posiadała 20 łanów. Z nich sołtys posiadał dwa łany, plebanus dwa, chłopi gospodarowali na szesnastu łanach czynszowych. Jakubowice były wsią feudalną i razem z Idzikowicami służyły cum dextrario. Cztery łany czynszowe były opuszczone i zwolnione od płacenia 1 i 1/2 grzywny. Wieś była więc mała licząca zaledwie 20 łanów, posiadała sołectwo i kościół. Według przywileju, który posiadał sołtys z Jakubowic, a potwierdzonego w roku 1356 do sołectwa należały dwa wolne łany, wolna od opłat karczma. Sołtys otrzymywał trzecią część wpływów z kar sądowych (tzw. trzeci fenig), posiadał ławę chlebową i mięsną, mógł prowadzić owczarnię na 200 owiec i był wolny od wszelkich służb na rzecz księcia za co płacił trzy grzywny rocznie.
Wieś pełniła powinności dla grodu w Namysłowie i płaciła z tego tytułu 6 1/2 wiadrunku i trzy małdraty zboża. We wsi znajdował się też młyn.
W roku 1355 wymieniony był w spisie dekanatu namysłowskiego kościół Jakubowicach. Dekanat mieścił się w Wilkowie.
14 stycznia 1376 r. wykaz należnych dziesięcin kościelnych kardynała Jana z Rimini wymienia świątynię in Jacobi villa.
W roku 1380 książe oleśnicki Konrad II nadał fundowanemu przez siebie klasztorowi tzw Braci Słowiańskich, (którzy zostali wygnani z Pragi) prawo pobierania określonych dziesięcin ze wsi Jakubowice.
W roku 1400 dnia 20 lutego występuje proboszcz kościoła w Jakubowicach Mikołaj. Brak jest danych źródłowych, czy wieś ucierpiała w czasie wojen
z Husytami, którzy w roku 1427 oblegali Namysłów.
W I połowie XVI w. protestantyzm ogarnął prawie cały Śląsk. Jeśli książę danego księstwa przechodził na luteranizm, to samo musiała uczynić ludność jego księtwa. Stosowano zasadę cuius regio, eius religio. Patrycjat miejski i mieszczanie pierwsi szli za nowinami religijnymi. Wieś ulegała z oporem presji dworu książęcego.
W Jakubowicach dopiero w roku 1590 protestanci uzyskali przewagę i zajęli kościół katolicki na potrzeby swego kultu. Pierwszym znanym pastorem Jakubowicach był wówczas Marcin Clocius (Kloc) z Wołowa, zapewne Polak11/.
W czasie wojny 30 - letniej (1618 - 1648) w roku 1631 protestanci ufundowali dzwon kościelny. Napis na nim głosi "Martin Baum me fecit".
1 marca 1653 wieś stanowiła własność Ernesta Prittwitza, ale jako zastaw. Był on zaciętym protestantemi wrogiem katolicyzmu.
Przybyłej do wsi cesarskiej komisji rządowej do spraw rewindykacji kościołów nie udzielił kwatery na nocleg, wskutek czego członkowie komisji musieli nocować w pomieszczeniu dla psów do polowania. Aledozbrojnego oporu Prttwitz nie posunął się Dnia 2 marca przekazany przez komisję kościół na rzecz katolików objął przybyły z komisją katolicki alumn Jac Vielhauer. Świątynia była wybudowana z kamienia ( ? ) i kryta gontem. Tyle podał protokół.
W roku 1666 protokół powizytacyjny katolickich władz kościelnych wymieniał właściciela wsi Ernesta Prittwitza, kościół pw Jakuba. Obiekt sakralny był mały, wybudowany z cegły (lateritia) w środku wypełniony drewnem, dach kryty gontem. Na zrujnowanej drewnianej dzwonnicy wisiały dwa dzwony. Proboszcz mieszkający w Wilkowie posiadał tutaj dwa łany wyposażenia, chłopi gospodarowali na 18 łanach i w całości składali rocznie 18 korców owsa. Brak jest wiadomości o sołectwie, które zapewne zostało sprzedane chłopom. Wieś nie uległa powiększeniu od czasów jej założenia.
W roku 1688 wybuchł wielki pożar we wsi. Spłonął dwór, kościół, plebania oprócz dzwonnicy. Przyczyna pożaru nie znana.
W roku 1741 Pruskie wojska zajęły wieś.
W roku 1790 wieś należała do V. Siegrotha. We wsi znajdował się dwór, 2 budynki dworskie mieszkalne, spustoszony stary kościół, plebania, dom browarnika, mieszkanie dla nauczyciela. We wsi pracowało 10 służebnych chłopów, notowano 12 młocarzy, istniały 24 gospodarstwa, ewangelicka szkoła, browar, mieszkał 1 rybak, 1 siodlarz, 1 kowal, czynna była karczma, był folwark. Wieś posiadała 37 dymów z 299 mieszkańcami, pracował młyn wodny i cegielnia. Do roku 1789 wieś należała do V. Salischa.
W roku 1839 odnowiono wieżę kościelną i nie istniały już ślady po kościele.
W roku 1842 wieś zmieniła właściciela. Wartość sprzedażna wyniosła 64.600 talarów.
W roku 1844 we wsi znajdowało się 37 domów, folwark, wolne sołectwo, 331 mieszkańców (30 katolików ), ewangelicka szkoła, dzwonnica. Mieszkali z rzemieślników: dwóch krawców i kowal do kucia koni, Mieszkańcy hodowali 1200 owiec. We wsi znajdował się młyn wodny zwany Widawą (Weyda) dwukołowy  o 4 km na wschód od wsi oraz folwark zwany Leśnym o ok. 2 km na płn - zachód od Jakubowic.
W roku 1866 w Jakubowicach mieszkało 316 osób (248 protestantów).
W roku 1895 gmina wiejska Jakubowice liczyła 280 ha pow., 29 domów, 178 mieszkańców (32 katolików), majątek obejmował 376 ha, 6 domów z 139 mieszk. (45 katol.).
W roku 1910 wieś liczyła 282 mieszk. i wykazywała tendencję zniżkową. Ludność niemiecka uciekała w głąb Niemiec.
W roku 1914 wybudowano nową dzwonnicę.
W roku 1926 odkryto grodzisko na zachód od wsi.
W roku 1929 wieś liczyła 330 mieszkańców (109 katol.), zaś w roku 1939 tylko 280 mieszkańców.

Opracowano
na podstawie "Kroniki Gminy Wilków"
R. Majcher Wrocław, 1977 r.

Najstarsze stanowisko archeologiczne na terenie Jakubowic pochodzi z I-IV w. Są to znaleziska luźne. Badania archeologiczne prowadziła tu w końcu lat 70. ubiegłego wieku opolska WSP. Pierwsze nazwy źródłowe pochodzą z roku 1293 i miejscowość nazywała się wówczas Jacobisdorf, Jacobi villa – od imienia Jakuba. Wtedy to prawdopodobnie wieś była lokowana (założona).

Pierwsza wzmianka o jakubowickim kościele pochodzi z roku 1360. Kościół był świątynią filialną dekanatu wilkowskiego. Świątynia służyła w różnych czasach wyznawcom kościoła rzymsko-katolickiego lub protestantom. Ludność zobowiązana była wyznawać religię pana – właściciela wsi. Kościół  był zbudowany z cegły i spłonął w 1688 r. Ciekawe, czy są po nim pozostałości lub znane jest miejsce jego posadowienia?
W latach 1839 i 1914 odnawiana była wieża kościelna, mimo, że kościoła nie było.

Pierwsza wzmianka o istnieniu ewangelickiej szkoły pochodzi z 1790 r. W szkole uczyło się wówczas 57 uczniów, w tym 34 ewangelików i 23 katolików. Szkoła była jednoizbowa, uczył w niej jeden nauczyciel. Ponadto we wsi był młyn wodny i cegielnia. W latach 1942-1944 wieś wchodziła w zakres działalności podziemnej Batalionu „GIEWONT” Armii Krajowej.

W latach 1945-1946 Jakubowice zasiedlili mieszkańcy  okolic Częstochowy i z kieleckiego. W 1945 r. zaczęła funkcjonować szkoła, a jej pierwszym  długoletnim kierownikiem był Wincenty Marcinkowski – rolnik z zamiłowania. Szkoła istniała do roku 1953 – do odbudowania szkoły w Idzikowicach.

Poniemiecki folwark stał się Państwową Nieruchomością Ziemską, PGR-em i wraz z Idzikowicami stanowiły integralną całość. Długoletnim dyrektorem tamtejszego PGR-u był  Andrzej Knaś oraz Edward  Knaś. Aktualnie od przeszło 20 lat działa ATTIS sp. z o.o., która jest własnością Państwa Osadkowskich. W 2011 r. kiedy przygotowywałem materiały do „Monografii Gminy Wilków” w rozmowie z kierownikiem spółki Ryszardem Polakiem  dowiedziałem się o wielkich planach i  formach działalności tej firmy. Dziś stało się to faktem. Jest tu hotel, „Rybaczówka” – stawy rybne i organizowane są zawody jeździeckie  na stałe wpisane w kalendarz najważniejszych imprez sportowych Polskiego Związku Jeździeckigo.  O wynikach w „newsach” informuje radio, prasa, telewizja. Od lipca przez kilka miesięcy będzie to czas wyjątkowych imprez jeździeckich w naszej gminie. Warto odwiedzić  Jakubowice chociażby z tego względu. Na terenie Hotelu Jakubus mieści się również siedziba Klubu Jeździeckiego Osadkowski. Klub jeździecki Osadkowski powstał w 2011 roku w wyniku rozpoczęcia współpracy pomiędzy znakomitym zawodnikiem Piotre Morsztynem oraz firmą Osadkowski SA.  

W sołectwie znajdują się 23 obiekty wpisane do gminnej ewidencji zabytków i 2 obiekty: pałac i park wpisane do Rejestru Zabytków – oba zrewitalizowane. W latach 1954-1973 w Jakubowicach znajdowała się siedziba Gromadzkiej Rady Narodowej. Przewodniczył jej Edward Sutowicz. W tym samym czasie funkcjonował Urząd Pocztowo-Telekomunikacyjny. Naczelnikiem tego urzędu była Zenona Stańczyk.

We wsi znajdują się studnie głębinowe zaopatrujące większą  część gminy w wodę. Funkcjonuje jedna placówka handlowa.

Sołtysami wsi byli: Józef Szymczyk, Piotr Olszewski, Kazimierz Dalinkiewicz, Marcin Kawśny, Ryszrd Polak, Tadeusz Gaweł, Andrzej Gruca, Barbara Kowalczyk, Leon Kwaśny – obecnie. Funkcję radnego kolejną kadencję sprawuje Grzegorz Hubicki.

Obecnie wieś  Jakubowice zamieszkuje 230 mieszkańców.

Zbigniew Maliński